Fęrsluflokkur: Fjįrmįl

Fjįrsvik ķ kökuboxi!

Žann 16. Janśar s.l. hófust  réttarhöld hér ķ Kanada, ķ fjįrsvikamįli gegn žremur ęšstu stjórnendum Nortel sķmtękjaframleišanda, sem var flaggskip kanadķskra fyrirtękja og nįši žvķ aš verša annar stęrsti sķmtękjaframleišandi ķ heimi, į hįtindi fręgšar sinnar.

Réttarhöldin eru athyglisverš fyrir margar sakir og įhugasamir lesendur gętu fundiš įkvešna skķrskotun og aukiš skilning į umfangi žeirra  fjįrsvikamįla sem Sérstakur Saksóknari stendur frammi fyrir og žeim erfišleikum sem felast ķ sönnunarbyrši hvķtflibbabrota.

·         Rannsókn mįlsins hefur stašiš yfir ķ rśm 8 įr

 

·         Fjallar um falsašar rekstrarnišurstöšur  ķ žvķ skyni aš blekkja  stjórn  félagsins til aš greiša hagnašarbónusa.

 

·         “Cookie Jar Accounting”  eša kökuboxa-bókhald var ašferšin sem beitt var til aš breyta rekstrarnišurstöšu innan įrsfjóršunga svo aš bónustakmarki nęšist.

 

·         Stjórnendur hafi hvatt  starfsfólkiš til aš falsa bókhald meš žvķ aš skapa  fyrirtękjakśltur  sem skorti heilindi og heišarleika. 

 

·         Saksóknari vill  einnig draga endurskošendur (Deloitte)  til įbyrgšar

 

Fyrirtękiš    Į hįtindi hagsęldar,  įriš 2000 var markašsvirši Nortel um $ 297 milljaršar, žrišjungur af markašsvirši allra fyrirtękja į veršbréfamarkaši ķ Toronto.  

Eins og  hjį öšrum tęknilęgum  fyrirtękjum varš vöxturinn allt of hrašur ķ “dot.com_1576230_nortel300.jpg” bólunni , fyrirtękiš  keypti önnur tęknifyrirtęki į uppsprengdu verši og greiddi fyrir meš eigin veršbólgnum hlutabréfum. 

Žegar bólan sprakk įriš 2001 blöstu vandamįlin viš bęši  innan og utan veggja.    Markašir hrundu og stjórnendur Nortel uršu aš leggjast ķ harkalegan nišurskurš og endurskipulagningu į rekstrinum.     

Įriš 2004 vaknaši grunur um misferli ķ bókhaldi og žrķr ęšstu stjórnendur voru reknir;   forstjórinn (CEO) Frank Dunn,  fjįrmįlastjórinn (CFO ) Douglas Beatty og ašalbókarinn (Controller) Michael Gollogly .

Einhverjir hluthafar lögšu fram kęru og žvķ hafnaši mįliš hjį Rannsóknarlögreglunni .   Įriš 2009 varš Nortel gjaldžrota og žar meš lauk 127 įra sögu kanadķska flaggskipsins. 

thumbnail_aspx_1132804.jpg

Įkęran

Dunn, Beatty og Gollogly eru sakašir um aš hafa seilst onķ „kökuboxiš“ til aš fegra įrsfjóršungsrekstraryfirlit og nį hagnašartakmarki, skv. nżju bónuskerfi RTP (return to profit) hönnušu af stjórn  0119nortel.jpgfyrirtękisins meš žaš aš markmiši aš hvetja stjórnendur og starfsfólk til dįša, dugs og hagnašar.

Įriš 2001 höfšu veriš įętlašar og bókfęršar yfir $ 500 milljónir til gjalda og skulda til aš męta  vęntanlegum įföllum vegna markašsašstęšna.  Fękkun starfsfólks, lokun verksmišja og fleiri ašgeršir ollu žvķ aš mikiš af įętlušum kostnaši  var byggšur į of varfęrnum forsendum žvķ  ekki naušsynleg.

 

 

Fyrrum forstjóri Nortel Frank Dunn mętir til réttarhalda.

Ķ staš žess aš leišrétta Įrsreikninga vegna žessara gjaldfęrslu strax,  fram hjį hefšbundum rekstrarreikningi  og leysa upp kökuboxiš (skuldfęrsluna) , įkvįšu stjórnendur meš vitneskju endurskošanda aš mjatla tekjufęrslu og upplausn inn ķ  tvö įrsfjóršungsuppgjör  2003 og męta žannig nįkvęmlega hagnašartakmarki sem nęgši til bónusgreišslna.

Žannig hafi fjįrhagsstaša fyrirtękisins  veriš ranglega skrįš um $ 500 milljónir ķ upphafi įrs 2003.  Heildarfjįrhęš rangtekna bónusgreišslna er $ 5 milljónir.     

Saksóknarinn  Robert Hubbart hyggst sżna fram į aš sakborningar hafi ekki einungis gerst sekir um subbuskap ķ bókhaldi, heldur einnig einbeittan įsetning um aš falsa tölurnar til eigin hagsbóta.     Įsetningur sakborninga er lykilatriši ķ sönnunarbyrši fjįrsvikamįla, og žvķ mį gera rįš fyrir aš mörg vitni verši kölluš til og mikill tķmi fari ķ žennan liš. 

Hubbart mun einnig fęra rök fyrir žvķ aš endurskošendafyrirtękiš Deloitte hefši įtt aš hafna žessari hluta-upplausn, sem stjórnendur įttu mikla fjįrhagslega hagsmuni undir. 

Tališ er aš réttarhöldin muni standi ķ rśma 6 mįnuši.     

 

Definition of 'Cookie Jar Accounting'

An accounting practice in which a company uses generous reserves from good years against losses that might be incurred in bad years. Cookie jar accounting is a sign of misleading accounting practices.




Sleppur lįvaršurinn Konni svarti?

Hinn dęmdi fjįrsvikamašur og fjölmišlamógśll Lord Conrad Black hefur įtt frįbęrt sumar.

Ķ lok jślķ s.l. var honum sleppt śr fangelsi ķ Florida eftir rśmlega tveggja įra setu af sex og hįlfs įrs dómi, sem hann hlaut fyrir fjįrsvik gagnvart hluthöfum ķ Hollinger International Inc. fyrirtęki sem hann stżrši og įtti auk žess stóran hlut ķ, og meirihluta atkvęšaréttar ķ gegnum skuggafyrirtęki sķn.

"Ég į “etta, ég mį“etta" voru einkunnarorš hans og ęšstu yfirmanna, žegar žeir į frjįlslegan hįtt skilgreindu einkarekstur sinn; ótal flugferšir fjölskyldu ķ einkažotu fyrirtękisins, afmęlisveizlur eiginkvenna, innbś og innréttingar ķ einkaķbśš į Manahattan og fleira, sem rekstrarkostnaš almenningshlutafélagsins Hollinger. Meš hans eigin oršum; "Ég į žetta fyrirtęki og ég įkveš hvenęr og hvaš er upplżst til stjórnar fyrirtękisins"  Hollinger var žó almenningshlutafélag į markaši sem laut žar aš leišandi ströngum reglum yfirvalda og eftirlitsstofnana.

conrad-black-leaves-a-bail-hearing-in-chicago-with-wife-barbara-amiel-july-23-2010.jpg Conrad var sleppt gegn 2ja milljón dala tryggingu, sem góšvinur hans greiddi, gegn žvķ aš męta ķ įfrżjunarrétt ķ lok įgśst, žar sem lögmenn lįvaršarins munu fara fram į aš fjórar įkęrur verši afturkallašar. 

Upphaflegu įkęrurnar gegn Conrad og ęšstu yfirmönnum voru žrettįn, nķu af žeim var vķsaš frį vegna ónógra sannana, en dęmt var ķ žremur fjįrsvikabrotum auk  brots  fyrir aš reyna aš eyša sönnunargögnum "obstruction of justice" žegar hann lét flytja kassa af gögnum frį skrifstofu sinni ķ Toronto, sem höfšu veriš kyrrsett meš dómi.

 

Žeir žrķr įkęrulišir sem stóšu eftir, snerust um "samkeppnishamlandi žóknanir" (no-competence fee) sem saksóknari taldi aš hefši įtt aš greišast inn ķ fyrirtękiš Hollinger,  til hagsbóta fyrir alla hluthafa, en ekki sem einkagreišslur til Conrads og nokkurra yfirmanna fyrirtękisins ķ formi skattfrjįlsra tekna.  Tilurš žessara greišslna voru meš žeim hętti, aš Hollinger sem įtti fjölmörg dagblöš vķšs vegar um Kanada, Bandarķkin og Bretland, seldi žessi dagblöš og kaupandinn setti samkeppnishamlandi skilyrši, sem fólu ķ sér aš Hollinger gęti ekki sett nżtt dagblaš į laggirnar į sama markašssvęši ķ įkvešinn tķma. Fyrir žessi skilyrši voru kaupendur tilbśnir aš greiša umtalsverša žóknun, sem eins og įšur segir, Conrad og félagar rökušu beint ķ eigin vasa.

Sterkustu rök saksóknara ķ žessu tilefni, hefur vafalaust veriš ķ žvķ tilfelli žegar Hollinger seldi dagblaš śt śr samsteypunni til félags ķ eigu Conrads sjįlfs, sem krafšist žess aš "Conrad Hollinger fyrirtękiš" fęri ekki ķ samkeppni viš "Conrad nżja fyrirtękiš" og fyrir žessi skilyrši įtti "Conrad sjįlfur" aš fį umtalsverša žóknun ķ eigin vasa. 

Rannsóknarskżrsla upp į rśmar 500 blašsķšur var skrifuš af Richard Breeden, fyrrum yfirmanni hjį "SEC" (Securities and Exchange Commission) žar sem meint fjįrsvik Conrads og yfirmanna voru skilgreind ķ öreindir. (Breeden skżrslan sambęrileg viš RNA skżrsluna).  Listi yfir einkakostnaš, flugferšir, risnuferšir, vķnreikninga, feršalög til Bora Bora  og fleira og fleira.  Tölvuskeyti og ašrar sannanir rakin liš fyrir liš.    Saksóknari lagši žessa skżrslu til grundvallar, en hafši auk žess "stjörnuvitni" į sķnum snęrum, nįnasta og nęstęšsta yfirmann ķ Hollinger, David Radler.   David, jįtaši fjįrsvikin snemma ķ ferlinum og samžykkti jafnframt aš vitna gegn fyrrum félaga sķnum, gegn vęgari dómi.

David fékk 27 mįnaša dóm.  Conrad fékk 78 mįnaša dóm, en eins og įšur segir er nś laus gegn tryggingu eftir rśma 25 mįnuši  vegna įfrżjunarmįlsins.

Helsti grundvöllur fyrir įfrżjun Conrads er byggšur į nżrri og žrengri skilgreiningu hęstaréttar BNA į  "honest services" ķ fjįrsvikamįlum, sem ķ nżrri skilgreiningu į ašeins viš um mśtur og "kickbacks" fremur en aš skilgreiningin nęši til tilfella žegar mįlsašili er sakašur um aš brjóta trśnaš og traust viš fyrirtęki, eins og įšur var.

Aha! hugsušu lögmenn Conrads meš sér, skjólstęšingur okkar hefur aldrei gerst sekur um mśtur eša faldar žóknanir.  Viš įfrżjum strax, žaš geršu žeir, meš glimrandi undirtektum dómarans.

Gķfurlegur įhugi er fyrir žessu mįli hér ķ Kanada, ekki sķzt vegna žess aš Conrad er fęddur ķ Kanada, en 2001 gaf hann upp rķkisborgararétt sinn, fyrir žann brezka, til žess aš geta veriš ašlašur sem Baron Black of Crossharbour, og getaš titlaš sig Lord Black!  Fyrrum forsętisrįšherra Kanada hafši žó gefiš honum svokallaš "diploma" vegabréf, žannig aš uppgjöf rķkisborgararéttar var kannski ekki stórt mįl, ķ skiptum fyrir svona mikla upphefš.

Žó įhuginn sé mikill, er ekki žar meš sagt aš hann sé tengdur neinni samśš eša samhyggš.  Kanadamenn, elska aš hata Konna svarta og meint fjįrsvikamįl hans nį langt aftur fyrir žessi tilteknu réttarhöld.

 

Žvķ er ég aš žręla įhugasömum lesendum ķ gegnum žessa sögu?  Af žvķ aš hśn hefur klįra skķrskotun til ķslensks veruleika, og slęr kannski ašeins į ofurvęntingar um aš "réttlętiš sigri aš lokum".  

Munurinn į Madoff og Black er žó nokkur;

-  Madoff jįtaši aš 25 įra fjįrmįlaferill sinn, hefši hafist meš PONZI scheme og veriš PONZI scheme til sķšasta dags.  Hann jįtaši og žvķ var eftirleikurinn aušveldur, 150 įra dómur.

-  Conrad hefur aldrei jįtaš eitt né neitt, lögmašur hans (Greenspan) segir aš Conrad trśi žvķ ķ hjarta sķnu aš hann hafi aldrei gert neitt rangt. Conrad į eignir og mikiš fé til aš verja sig.  Honum er mikiš ķ mun aš flytja aftur til Kanada (Toronto) žar sem hann į óšalssetur, en jafnframt aš endurheimta viršingu "fyrrum" landa sinna. 

Veršmiši į viršingu samborgara getur veriš stjarnfręšilegur og lķklega ekki keypt fyrir nokkurt fé.

Hefši Conrad veriš įkęršur um alla žrettįn įkęrulišina, hefši dómurinn vel getaš nįš einni öld.  Hann var hins vegar įkęršur um fjóra liši, og nś eru žrķr af žeim upp ķ lofti, śt af žrengri skilgreiningu Hęstaréttar.

Viršing Kanadamanna fęst hvorki keypt meš tįrum eša sešlum.  Žaš veršur į brattan aš sękja fyrir Conrad Black aš endurheimta hana, en vķst er aš óvilhöll vitni og fyrrum višskiptafélagar, eru lķklega meš kuldahroll hrķslandi nišur bak, žvķ tķmi hefnda er ef til vill runnin upp fyrir hinn 65 įra gamla Konna svarta.

Sišferšisbrot eru ekki brot į lögum, og sönnunarbyrši ķ fjįrsvikamįlum er ógnarsterk, hér ķ Noršur-Amerķku.   Löglegt en sišlaust, ógešfelld setning, en sönn.

Ég held įfram aš fylgjast meš af faglegum įhuga, bżst viš žvķ versta og vona žaš besta og sef bęrilega į nęturnar.

 

338420_f520.jpg

 

 

 

 

 

 

 


Peningažvętti var stundaš į Ķslandi Lokakafli.

Ķ kafla 1, 2, 3 og 4   (sjį link) hef ég lagt upp meš spurninguna: Var peningažvętti stundaš į Ķslandi?

Ķ žessum lokakafla er ég oršin sannfęrš um aš svo hafi veriš, og žaš sem meira er ķslensk stjórnvöld vita af žvķ, sem gęti veriš skżringin į hinu grunsamlega lélega barįttužreki sem nśverandi rķkisstjórn višhefur ķ Ęsseifmįlinu. 

Rśssnesku tengslin ķ hruni Ķslands.

Žann 17. febrśar 2009 skrifaši Dr. Gary K Busch athyglisverša ritstjórnargrein į Ocnus.Net. 

Dr. Busch į langan feril aš baki, bęši sem višskiptamašur, rįšgjafi og prófessor viš Hįskólann ķ Hawaii, auk žess ašteampic_gbusch hafa gegnt gestaprófessorstöšum viš fjölmarga hįskóla. 

Hann hefur gegnt ęšstu stjórnunarstöšum ķ alžjóšlegum flutningafyrirtękjum og sett m.a. upp flutningakerfi fyrir rśssneska įlišnašinn og rak flutninga-og frakt starfsemi innan Rśsslands fyrir rśssneskan śtflutning.  Hann talar og les 12 tungumįl og hefur skrifaš 6 bękur og birt fjölda fręšigreina.

 

Grein Dr. Busch byrjar į žvķ aš fjalla um įsakanir śtlęgs rśssnesks milljaršamęrings Boris Berezovsky oligarka į hendur Vladimir Putin og hans kónum, um aš žeir hafi notaš "skķtuga peninga" til aš nį stjórn į breskum fyrirtękjum ķ gegnum fjįrfestingar į Ķslandi.   Žessi įsökun Boris kom fram ķ fréttažętti Sky stöšvarinnar žann 13. febrśar 2009.Boris_Berezovsky_250

russia swollows iceland

 

Dr. Gary Busch var einmitt staddur į Ķslandi, žegar vištališ viš Boris birtist, aš ręša žetta mįl viš "ķslenska ašila".  Ekki kom fram hvaša ašila hann ręddi viš, en lķklega hafa žetta veriš fręšimenn innan Hįskólasamfélagsins og fleiri.

Oršrétt segir Gary:

" Ķslendingarnir sögšu aš žeir hefšu rétt ķ žessu komiš frį Alžingi, žar sem fjöldi Rśssa vęru ķ višręšum viš hina nżju ķslensku rķkisstjórn um einmitt žetta mįl.  Rśssarnir sögšust hafa rannsakaš žetta mįl og uppgötvaš aš žessar įsakanir vęru aš stórum hluta sannar."

Ķ greininni fjallar hann mikiš um Björgólfsfešga og hins rśssneska uppruna fjįrmuna Samson__jpg_550x400_q95žeirra, og jafnframt višskiptafélaga žeirra Magnśs Žorsteinsson, sem nś er flśinn til Rśsslands aftur.

Žeir félagar seldu bjórverksmišjuna Bravó til Heinekein į hįrréttum tķma fyrir 400 milljónir dollara, og komu aftur til Ķslands og keyptu Landsbankann, Eimskip, og notušu auk žess féš ķ fįséša klónun į fé, sem markaši upphaf og endalok ķslenska hagkerfisins eins og viš žekktum žaš.     Dr. Busch hafši trślega ekki hugmynd um aš žessi kaup voru öll skuldsett, svo óljóst er ķ hvaš žessir upprunalegu rśssnesku peningar fóru, nema žeir séu ennžį til.  Hann fjallar aš sjįlfsögšu lķka um žį sem sigldu ķ kjölfariš Baug, Kaupthing og Glitni, en Samson sagan, stendur samt upp śr sem upphafiš.

Ķ lokakafla greinarinnar segir Dr. Gary Busch:

  " Ķslensk yfirvöld segja ķ trśnaši aš įstęšan fyrir aš Rśssar vildu lįna Ķslendingum 5,4 milljónir Evra, hafi veriš ógnin um aš peningažvottavišskiptin yršu afhjśpuš og gerš opinber."

 

Tókuš žiš eftir žessu?   Žarf nokkuš stęrri glóš?  Žarf nokkuš frekari vitnanna viš?

Ég skannaši blöš og netiš ķ kringum žennan tķma og fann fįtt um žessa leynilegu fundi.  Eitt blašiš fjallaši um įsakanir Berezovosky meš almennum hętti.   Į hinn bóginn birtir Gunnar Tómasson żmislegt athyglisvert į vefnum hjį Silfri Egils žann 16. febrśar 2009, sem leišir lķkum aš žvķ aš hann hafi veriš einn hinna ķslensku višmęlenda Dr. Busch.

Žar segir Gunnar m.a.:

Enn er óvķst hvaš bjó aš baki blóšmjólkun samfélagsins į įrunum 2004-2008- en ekki er hęgt aš śtiloka aš ķslenzk fjįrmįlafyrirtęki og svartir erlendir peningar komi žar viš sögu.

Gunnar Tómasson setur fram eftirfarandi spurningar:

Af hverju vildi US Federal Reserve Board ekki hjįlpa Sešlabanka Ķslands?

Af hverju beittu Bretar hryšjuverkalögum į Landsbanka Ķslands?

Af hverju vill Davķš Oddsson ekki tjį sig um mįliš?

Af hverju hika ķslensk stjórnvöld viš aš leggja deiluna viš Breta fyrir dómstóla? 

(Af hverju žessi linkind og aumingjaskapur ķ stęrsta hagsmunamįli Ķslands Ęsseif? innsk.mitt)

Af hverju reifaši rśssneski sendiherran $ 4 milljarša lįn til Ķslands?

Af hverju tóku ķslensk stjórnvöld žaš tal alvarlega?

Ég veit ekki-en óttast sum-svörin viš žessum spurningum segir Gunnar Tómasson aš lokum.

Hripaši upp hugsanlega lķkindatöflu fyrir žvķ aš peningažvętti hefši veriš stundaš į Ķslandi śtkoman er nįlęgt 90% lķkum į peningažvętti.

 

 

 Lķkindatafla peningažvęttis į ĶslandiStigVęgiSamtalsSkżring
      
1Lög og reglur eftirfylgni framkvęmd810%8%10 enginn  lög
 Bankar og fjįrmįlastofnanir    
2* bankaleynd810%8%10 fullkominn leynd
3* rafręn višskipti - hįtt tęknistig1010%10%10 hęsta tęknistig
4* žekking į upprunalegum višskiptavini 810%8%10 engin žekking mikiš flękjustig
5* óheftur gjaldeyrismarkašur1010%10%10 engin höft
6* opinbert eftirlit FME810%8%10 ekkert eftirlit
      
7Tengsl viš "high risk" lönd ķ žvottažörf    
 Rśssland105%5% 
 Miš-Austurlönd83%2% 
 Sušur-Amerķka53%1% 
 Žar sem er reykur žar er glóš .......    
8Skyndilegt óśtskżrt peningamagn ķ umferš1010%10%10 flóš af peningum ķ umferš
9Brigzl um peningažvętti ķ óhįšum erl. fjölmišlum810%8%10 mikil umfjöllun 
10Stökkbreyting lķfstķls ķ krafti nżfengis aušs1010%10%10 mikil breyting į lķfsstķl
      
 Fj. Mögulegra stiga 120 = 100% peningažvottastöš103100%88%Heildarśtkoma 86%

 

Er ekki kominn tķmi til aš segja ķslensku žjóšinni sannleikann, allan sannleikann og ekkert nema sannleikann?

Er kinnroši ķslenskra stjórnvalda svo mikill gagnvart eigin ašgeršarleysi, sinnuleysi og andlegri leti sem rķkti į žessum įrum,  aš žau eru tilbśin aš setja žjóšina ķ skuldarklafa til nęstu 25-30-40 įra, įn žess aš mįlinu sé skotiš til dómstóla?

Skömm sé aš slķku fólki.

 

Žessi litla glósubók er tileinkuš sonardóttur minni, sem fęšist einhvern nęsta dag į Ķslandi. Heart

 

 


Var peningažvętti stundaš į Ķslandi? 4. og nęst sķšasti kafli!

S.l. 10 daga hef ég sökkt mér nišur ķ peningažvętti, og lesiš ógrynni af greinum tengdum mįlefninu.    Žaš var eiginlega skyndilegt "žursabit" sem hamlaši hreyfigetu og venjulegri vinnu, sem skóp tķma og fókus til aš stśdera žetta įhugaverša efni, "standandi" žvķ mér var meinaš aš setjast nišur eša hreyfa mig.     Įkvaš žess vegna aš skrį nišur žessar glósur, og vonandi  komast aš nišurstöšu.

Hef reynt aš nįlgast višfangsefniš į akademķskan hįtt, en litli óžolinmęši besserwisserinn, sem situr į öxlinni į mér er oršinn sturlašur, hann er bśinn aš komast aš nišurstöšu, og žaš sem meira er hann er bśinn aš sannfęra mig lķka.

Er yfirleitt ekki hrifinn af hryllingsmyndum, skrįši mig žess vegna śt śr stofunni žegar restin af fjölskyldunni horfši į Pulp Fiction og sambęrilegar hryllingsmyndir.  Žęr greinar og žau gögn sem Internetiš hefur lįtiš mér ķ té um žetta rannsóknarverkefni hafa virkaš eins og versta hrollvekja, sem enn hefur ekki veriš sett ķ kvikmyndahandrit.

4. kaflinn įtti eiginlega aš fjalla um įhrif peningažvęttis į efnahagskerfi žjóšar. 

Peningažvętti er leiš glępamanna til aš tryggja aš "glępir borga sig" ķ enda dags.

Ķ stęrri hagkerfum virkar peningažvętti eins og "óžęgilegt" inngrip ķ markaši sem eru aš reyna aš reka sig samkvęmt lögmįlum frambošs og eftirspurnar.   Žannig getur pizza salinn sem er meš 10 staši ķ stórborg skyndilega fundiš fyrir  "eftirspurnaržurrš" į markaši sem annars var frķskur fyrir. 

cartoon-pizza-1081

Įstęšan;  inn į markašinn eru komnir nżir "pizza stašir" meš ógrynni af fjįrmagni til aš markašsetja hina "fullkomnu pizzu" eiginlega nęstum greiša meš vörunni.  

Gömlu pizza salarnir hrista hausinn og hugsa "hvaša demantsnįmu" geta žessir ašilar rakaš śr, til aš koma okkur śt af markašnum?  

Demantsnįman er "óhreinir peningar" sem hęgt er aš sóa ķ  markašssetningu, umbošslaun, žóknun og arkitektśr, til aš tryggja löglega aškomu heppilegs fyrirtękis til aš stunda peningažvętti.

Žessir rekstrarašilar eru enda lķklegir til aš reka sig į jašarmarkaši, žar sem śrvinda keppinautar eru ekki lķklegir til aš storma til samkeppniseftirlits meš umkvörtunarefni sķn, né lķklegt aš einhver nenni aš hlusta į vęliš ķ žeim.

Žaš er ekki flókiš aš heimfęra Pizza söguna upp į stęrri hagkerfi, og allra sķst lķtil örhagkerfi, meš eigin gjaldmišil, eigin peningastjórn, og illa saumaš og veikt eftirlitskerfi.

56R_%20Dirty%20Money%20Silver%20Skull%20Ring

Besserwisserinn į öxlinni er bśinn aš komast aš žeirri nišurstöšu aš ólöglegt peningažvętti meš eša įn vitundar stjórnvalda hafi veriš grundvallar įstęšan fyrir hruni Ķslands. 

Meš vitund eša skv. lögfręšilegri skżrgreiningu " hefši mįtt vita".   

 Ég reyni af veikum mętti aš mótmęla og segja " don“t jump to conclusions! žetta eru hrikalegar įsakanir" , en hann er fastur fyrir žó lķtill sé.    

 

 

Besserwisserinn er bśinn aš skrifa lokakaflann, ég žarf bara aš vistann og birtann. 

 

 

 


Var peningažvętti stundaš į Ķslandi? 3.kafli

Hvernig stóš Ķsland sig ķ ašgeršum gegn peningažvętti og fjįrmögnun hryšjuverka?

Frį og meš gjaldeyrishöftum sem sett voru į s.l. haust, brustu allar forsendur fyrir peningažvętti į Ķslandi, hafi žęr veriš fyrir hendi.  Óheft gjaldeyrisvišskipti, er grunnforsenda fyrir stóržvotti "skķtugra" peninga.  Hins vegar mį leiša lķkum aš žvķ aš brotthvarf slķkrar žvottastarfssemi hafi hśn veriš ķ miklum męli  ķ litlu hagkerfi, hafi żkt žęr alvarlegu afleišingar sem hrun bankakerfisins hafši s.l. haust.  Um žaš veršur fjallaš ķ öšrum kafla.

Forvitnilegt er hins vegar aš skoša ašgeršir og varnir sem voru višhafšar gegn peningažvętti ķ ķslensku hagkerfi įrin 2006-2008

Ķsland er įsamt rśmlega 30 öšrum löndum mešlimur ķ samtökum FATF (Financial Action Task Force) sem vinna gegn peningažvętti og fjįrmögnun hryšjuverka.

World Money Laundering

Ķ 10 daga ķ maķ 2006, mętti matsnefnd til Ķslands til aš męla hvernig fjįrmįlastofnanir, ķslensk stjórnvöld, lög og reglur  uppfylla tillögur og fyrirmęli sem samtökin setja mešlimum.

Nefndin skilaši  u.ž.b 170 bls. skżrsla  og auk žess er lęsilegri  18 bls. śttekt śr skżrslunni sem einnig er aš finna į heimasķšu samtakanna.

Skżrslan var rędd ķ október 2006 hjį samtökunum ķ Vancouver, og gaf Išnašar-og Višskiptarįšuneytiš śt fréttatilkynningu žess efnis, žar sem žeir töldu aš nišurstöšur hefšu veriš almennt jįkvęšar en jafnframt hafi komiš fram, eins og venja er, įbendingar um žaš sem tališ var aš  betur mętti fara ķ löggjöf og framkvęmd. 

Žvķ var heitiš aš įfram yrši haldiš aš styrkja varnir Ķslands og aš rįšgjafanefndin sem vann aš śttektinni meš FATF myndi starfa įfram.

Žetta vakti óskipta athygli mķna ķ žekkingarleit um peningažvętti į Ķslandi, og žvķ fór ég ķ gegnum śttektina.

Eins og matsašilum er tamt, gefa žeir "einkunn" viš žeim matsatrišum sem framkvęmd eru.  Žessi einkunn skiptist ķ fullnęgandi, aš mestu fullnęgjandi, įbótavant aš hluta, ófullnęgandi.  Auk žess mį finna greinagóša śttekt į žeim atrišum sem matsnefndin taldi įbótavant og alvarlegt.

Ég snaraši žessu yfir į hefšbundiš einkunnarkerfi, og śtkoman į matinu var 6,7 eša C

Žessi śttekt var aš vķsu gerš fyrir gildistöku laga um peningažvętti, sem vķsaš er ķ, ķ 2.kafla, svo ekki er alveg ljóst hvort nefndin tók tillit til nżju laganna aš hluta eša öllu leyti ķ matinu.

Hér verša talin upp nokkur atriši sem matsnefndin taldi ófullnęgjandi og ķ sumum tilfellum alvarleg:

Višurlög viš brotum um peningažvętti sżnast vera mjög vęg (sekt), einkum ķ samanburši viš svipuš fjįrhagsbrot (6 įr).  Dómkvödd višurlög hafa einnig veriš mjög vęg, jafnvel ķ mįlum sem varša eiturlyfjabrask, žar sem hęstu višurlög leyfa 12 įr.  Refsiįbyrgš lögpersóna (fyrirtękja) žykir mjög žröng.  Višurlög žykja žannig almennt ekki virka letjandi né įhrifarķk ķ barįttu gegn peningažvętti.

Tķmabundin upptaka eigna   Ströng sönnunarbyrši af hįlfu saksóknara hindrar įrangursrķka tķmabundna upptöku eigna.  Skortur į gögnum til stašfestingar į įkvęšinu gefur matsmönnum ekki fullnęgjandi sannfęringu fyrir žvķ aš žetta įkvęši virki.  Vķsbendingar benda til aš ķ öllu kerfinu, sé litiš į upptöku eigna sem minnihįttar forgangsmįl.

Könnun į įreišanleika višskiptamanna    Žaš eru engar almennar kröfur um aš kanna endanlegan eigenda "višskiptavinarins".  Ekki eru geršar kröfur til banka aš įkvarša į skilmerkilegan hįtt hvort višskiptavinurinn er aš vinna ķ umboši annars ašila.  Engar skżrar kröfur um naušsyn žess aš skilja eignarhald og stjórn lögašila, né aš stašfesta hvort manneskjan sem framkvęmir višskipti hafi til žess lögmętt umboš.

Einstaklingar ķ įhęttuhópi vegna stjórnmįlatengsla.  Ķsland féll į žessu atriši  žar sem engin slķk tengsl eru könnuš.  Ķ lögunum sem tóku gildi ķ jśnķ 2006, var gildistöku eins įkvęšis nr. 12 frestaš til 1.janśar 2007, įkvęšinu um įhęttuhóp vegna stjórnmįlatengsla.  (hvers vegna žurfti aš fresta žessu įkvęši?)

Višskipti 3ja ašila  Bönkum er ekki gert aš taka naušsynleg skref til aš sannreyna aš 3ji ašili sé skrįšur og uppfylli skilyrši um įreišanleika.

Óvenjulegar yfirfęrslur    Lögin gera ekki skilmerkilegar kröfur um aš kanna ķ žaula bakgrunn og įstęšu yfirfęrslna, ašeins minnt į žetta ķ almennu oršalagi ķ skżringum.

Skrįning grunsamlegra fęrslna  Skrįningarskylda felur ekki ķ sér skrįningu į višskiptum innherja/markašsmisnotkun, vopnabrask, žįtttöku ķ skipulögšum glępasamtökum, žar sem engir slķkir glępir hafa veriš tengdir viš peningažvętti į Ķslandi.  (innskot ķ kafla 2 er fjallaš um lķklega fyrsta peningažvęttismįl sem upp hefur komiš į Ķslandi um markašsmisnotkun og innherjavišskipti)  Nefndin hefur įhyggjur af žessu skrįningakerfi ķ heild og aš trygginga og veršbréfafyrirtęki skrį ekki grunsamlegar fęrslur, né žeir sem stunda gjaldeyrisvišskipti, enda sé ekkert eftirlit haft meš žvķ.  

Innra eftirliti  stórlega įbótavant.  Nżju lögin innihalda ekki skilgreindar reglur um innra eftirlit og hvaš žaš žarf aš innifela.  Žannig efast nefndin um framkvęmd og eftirlit laganna meš įreišanleika višskiptamanna.

Ytra eftirlit  almennt įbótavant, vegna skorts į žekkingu og endurmenntun, skorts į mannafla, og fjįrmagni.  Žrįtt fyrir aš samžykktir og reglur séu til stašar, eru engin višurlög gagnvart framkvęmdastjórum og žeim sem įbyrgš bera į framfylgd laganna.

Tölfręšileg gagnasöfnun  fékk falleinkunn ķ žessari śttekt, enda hefur skrįning ķ samręmi viš tillögur samtakanna ekki veriš framkvęmd, eša hafist į žessum tķma (2006)

Žessi listi er miklu ķtarlegri, og fįtt kemur raunar į óvart, einkum er varšar ytra eftirlit, enda hefur Fjįrmįlaeftirlitiš žrįstagast į žeirri įstęšu aš mannekla og skortur į fjįrmagni hafi veriš meginorsök fyrir  takmörkušu eftirlit  meš ķslenskum fjįrmįlamarkaši yfir höfuš, hvaš žį fjarręnum glępum eins og peningažvętti 

Žetta var 2006, sķšan lišu 2 įr žar til bankakerfi Ķslands hrundi gjörsamlega sumum aš óvörum.

Forvitnilegt vęri aš vita hvernig og hvort žessum įbótaatrišum frį 2006 hafi veriš sinnt og unniš aš śrbótum, į žeim tķma sem gjaldeyrisfęrslur og peningamagn frį og til Ķslands nįši stjarnfręšilegu hįmarki.

Ef ég vęri Godfather, vęri eitt af daglegum verkefnum aš kanna hvaša lönd ķ heiminum hefšu heppilega veikan infrastrśktur til aš berjast gegn žvotti į mķnum skķtugu peningum.  Fljótlega hefši ég  rekist į žessa skżrslu FATF og kallaš saman skyndifund meš mafķunni og sagt žeim aš ég hefši fundiš "gósen" žvottastöš noršur ķ hafi.

Ef ég vęri mafķósi og hugsaši svona, hvers vegna skyldu ašrir ekki hafa gert žaš.

.... og ef žeir hafa hugsaš žvķ myndu žeir ekki hafa framkvęmt žaš?

 

godfather

Nęsti kafli ķ vinnslu.

 


Var peningažvętti stundaš į Ķslandi? 2.kafli

Hlutverk lögfręšinga ķ peningažvętti.

Žegar žetta fyrirbęri peningažvętti er stśderaš, kennir żmissa grasa og hęgust eru heimatökin ķ žvķ landi sem žś bżrš ķ hverju sinni.

Lögfręšingar eru sagšir lykilpersónur ķ peningažvętti er fyrirsögn į grein eftir Paul Waldie sem birtisti ķ Globe and Mail hér ķ Kanada įriš 2005.

Įstęšan fyrir žessu lykilhlutverki lögfręšinga er sś undanžįga sem žeir hafa frį kröfum rķkisins aš tilkynna allar grunsamlegar fjįrhagslegar fęrslur, er haft eftir yfirmanni kanadķsku lögreglunnar, į grundvelli „trśnašarsambands lögfręšings og umbjóšanda“.

Įriš 2002 komst upp um eitt mesta peningažvęttisskema ķ Noršur-Amerķku.  Žetta mįl teygši anga sķna vķšs vegar um Bandarķkin, Sušur-Amerķku og hingaš til Vancouver ķ Bresku-Kolumbķu ķ Kanada.  FBI og kanadķska lögreglan unnu ķ mörg įr aš „sting“ sem kallaš var „Bermuda Short“ sem afhjśpaši aš lokum gķfurleg hlutabréfasvik og peningažvęttismįl, sem höfšu grasseraš um įrabil.    Lögfręšingar léku lykilhlutverk ķ stofnun skeljafyrirtękja og flutning į peningum milli bankareikninga ķ žvķ skyni aš hreinsa žį af uppruna sķnum, sem var venjulega eiturlyfjasala og mafķustarfsemi. 

Hlutabréfasvindliš fólst ašallega ķ žvķ aš hķfa upp verš į hlutabréfum rétt fyrir mįnašarmót, meš falskri eftirspurn.

law-and-moneyŽį er nęrtękast aš kanna lög um peningažvętti į Ķslandi, sem sett voru 14.jśnķ 2006 aš tilskipun ESB. 

Ķ kjölfariš gaf Lögmannafélag Ķslands śt leišbeinandi reglur fyrir lögmenn um varnir gegn peningažvętti, sem er fróšleg lesning.

Žar er m.a. kvešiš į um aš įbyrgš į framfylgni laga hvķlir į eiganda lögmannstofunnar, en jafnframt skuli tilnefndur įbyrgšarmašur innan stofunnar sem framfylgir reglunum. 

Sérstakar kringumstęšur sem krefjast aukinnar varśšar eru tilgreindar.

a)      Višskipti eša röš tengdra višskipta sem samtals nema hęrri fjįrhęš en 15.000 evrum

b)      Um sé aš ręša višskipti meš handhafavišskiptabréf eša reišufé.

c)      Millifęrsluvišskipti hvers konar

d)      Grunur um aš fyrirhuguš višskipti tengist peningažvętti osv.fr.

e)      Višskipti žau sem óskaš er eftir séu meiri hįttar, ž.e. hįar fjįrhęšir eiga aš skipta um hendur, eša žau eru óvenju flókin

f)       Sį sem leitar višskipta er einstaklingur ķ įhęttuhópi vegna stjórnmįlatengsla

g)      Sį sem leitar višskipta er ašili sem er bśsettur eša hefur starfsemi innan žjóšrķkis eša lögsögu sem žekkt er af žvķ aš framfylgja ekki eša framfylgja meš ófullkomnum hętti alžjóšlegum višmišum og reglum um ašgeršir til aš verjast peningažvętti.

Hér vakna milljón spurningar.

Spurt er hvaš hafa mörg peningažvęttismįl komiš upp į Ķslandi opinberlega sķšan žessi lög tóku gildi:

Svar:  Eitt  Viršing, tengt fjölskyldu forstjóra Veršbréfahallar Ķslands (fann ekki meira)

Hvaš hefur veriš fjallaš um meint peningažvętti į Ķslandi ķ tengslum viš Rśssland, Landsbankann og fleiri

Svar:  Tugir greina ķ erlendum fjölmišlum hafa į s.l. įrum fjallaš um meint peningažvętti į Ķslandi

Spurning til FME: Hvaš hafa įbyrgšamenn lögmannstofa tilkynnt mörg mįl sķšan žessi lög tóku gildi?

a) ekkert b) 1-3 c) fęrri en 10 d) fleiri en 10  (spurningar sem sérstökum saksóknara finnst gaman aš svara)

Og žį kemur milljónasta spurningin:  Af hverju hefur ekkert veriš fjallaš um žessi mįl ķ ķslenskum fjölmišlum? 

Hugsanlegt svar:  Af žvķ aš fjölmišlar voru ķ eigu manna sem tengdust meintri peningažvęttisumfjöllun erlendra fjölmišla. 

Nęsti kafli ķ vinnslu.  


Var peningažvętti stundaš į Ķslandi? 1.kafli

Undanfarin įr hefur žaš sķ og ę komiš upp ķ hugann žegar leitaš er skżringa į žvķ skyndilega og algjörlega óraunhęfa peningamagni ķ umferš į Ķslandi hvort rekja mętti žaš til  umfangsmikils peningažvottar. 

Slķkt er enda ekki óraunhęft, žvķ meš einkavęšingu bankanna skapašist grundvöllur, sem fór ekki fram hjį eigendum "skķtugra peninga" vķša um heim.

Hverjir žurfa aš žvo peninga

Algengustu tegundir glępamanna sem hafa mikla žörf fyrir peningažvott eru; eiturlyfjasalar, žjófar, spilltir stjórnmįlamenn og opinberir embęttismenn, mafķan,  hryšjuverkamenn og svindlarar.  

 Eiturlyfjasalar eru ķ alvarlegri žörf fyrir gott peningažvottakerfi, žvķ višskipti žeirra fara eingöngu fram ķ reišufé, sem skapar alls kyns flutningsvandamįl. 

 Mikiš magn reišufés dregur ekki ašeins athygli banka og skattayfirvalda, heldur er töluverš žyngd ķ reišufé.  Žannig getur 1 milljón dollara virši af kókaini vegiš 20 kg į mešan bunki af milljón dollara sešlum vegur 116 kg.

BCO1841 peningažvętti

 

3 žrep peningažvottar.

1.  Stašsetning  Žvottamašurinn leggur "skķtuga peninga" inn ķ löglega fjįrmįlastofnun, oft ķ formi bankainnleggs.  Žetta er įhęttusamasta žrepiš vegna žess aš stórir innlįnsreikningar vekja grunsemdir og bankar eru skyldugir aš greina frį hįum fęrslum.

2.  Lagskipting  felur ķ sér aš senda peninga ķ gegnum margskonar fjįrhagsfęrslur, til žess aš breyta forminu og gera rekjanleika erfišari.  Lagskipting getur innifališ nokkrar fęrslur frį banka til banka, sķmafęrslur milli mismunandi reikninga, innlagnir og śttektir meš mismunandi upphęšum, gjaldeyriskaupa, og kaup į dżrum hlutum eins og bįtum, hśsum, bķlum og demöntum, allt ķ žvķ skyni aš breyta uppruna fjįrsins.  Žetta er flóknasta stigiš ķ öllu peningažvęttisferlinu, og snżst um aš gera rekjanleika eins erfišan og kostur er.

3.  Innleišing  Į innleišingarstiginu, koma peningarnir aftur inn ķ hagkerfiš ķ formi "löglegra" gjörninga.  Žetta gęti fališ ķ sér loka bankayfirfęrslu inn į bankareikning žar sem žvottamašurinn er aš "fjįrfesta" ķ skiptum fyrir įgóšahlut,  sölu į snekkju sem keypt var į lagskiptingatķmabilinu, eša kaup į 10 milljón dollara skrśfjįrni frį fyrirtęki ķ eigu žvottamannsins.  Į žessu stigi getur glępamašurinn notaš peningana įn žess aš verša gómašur.  Mjög erfitt er aš nį žvottamanninum į žessu stigi, žar sem enging skjöl eru til um fyrri stig.

Eftir žessa lżsingu er erfitt aš ķmynda sér aš žessi aldagamla ašferš hafi fariš fram hjį fjįrglęframönnum sem tóku žįtt ķ žvķ meš ašgeršum sķnum aš fella ķslenska hagkerfiš s.l. haust. 

 

money-laundering-4

(endursagt śr HowStuff Works "Money Launderering Basics"

Nęsti kafli ķ vinnslu.


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband